شدّت فتنه ها و کثرت ابتلائات و فزونى مشاکل و انحرافات در دوره غیبت حضرت مهدى(علیه السلام)، اقتضا مىکند که ایمان آوردگان و پیروان ولایت همواره بر حذر بوده، و نسبت به عقیده و عمل خویش مراقبت بیشترى داشته باشند. در این باب، نکاتى چند از کلام معصومین سلام اللّهعلیهم، دقت و تعمّق بیشترى مىطلبد: امام صادق (علیه السلام) فرمود: «یأتى على النّاس زمان یغیب عنهم امامهم»، زمانى بر مردم فرا رسد که پیشواى شان غایب گردد. زراره پرسید: در آن زمان مردم چه کنند؟ فرمود: «یتمسّکون بالأمر الذى هم علیه حتّى یتبیّن لهم»، به همان امر ولایتى که دارند چنگ زنند، تا بر ایشان تبیین شود. و در کلامى دیگر فرمود: «طوبى لشیعتنا المتمسکین بحبلنا فى غیبة قائمنا». خوشا به حال شیعیان ما ! آنان که در زمان غیبت قائم ما به ریسمان ولایت ما تمسک مىجویند. راستى در آن زمان که امام و پیشواى مردم، در دسترس آنان نباشد و دامهاى شیطان براى جدا کردن آنان از ولایت اهلبیت (علیهم السلام) که همان صراط مستقیم خداست، در همه جا پراکنده شده باشد، چه وسیلهاى مطمئنتر از «حبل ولایت» مىتوان یافت که بتواند از «افتادن به چاه ضلالت» و «گرفتار شدن به دام انحراف» جلوگیرى کند؟! امام صادق (علیه السلام) فرمود: «إن لصاحب هذا الامر غیبةً فلیتّق اللّه عبدٌ و لیتمسّک بدینه». «به یقین صاحب این امر را غیبتى هست، پس هر بندهاى باید به تقواى الهى روى آورد و به دینش چنگ زند.» همین تقواست که روشن بینى و رزق بىحساب و گشایش الهى را نصیب انسان مىسازد، و همین تقواست که در لحظههاى خوف و خطر دل را آرامش مىدهد، و همین تقواست که در دوران فتنه خیز غیبت، مایه رستگارى انسانهاست. زراره گوید: به امام صادق(علیه السلام) عرض کردم اگر زمان غیبت فرزندت مهدى (علیه السلام) را درک کردم چه کنم؟ فرمود: این دعا را بخوان; «اللّهم عرّفنى نفسک، فانّک إن لم تعرّفنى نفسک لم اعرف رسولک، اللّهم عرّفنى رسولک فانّک إن لم تعرّفنى رسولک لم اعرف حجّتک اللّهم عرّفنى حجّتک فانّک إن لم تعرّفنى حجّتک ضللت عن دینى». «خدایا خودت را به من بشناسان که اگر تو خودت را به من نشناسانى، پیامبرت را نتوانم شناخت. خدایا پیامبرت را به من بشناسان که اگر تو پیامبرت را به من نشناسانى، حجّتت را نتوانم شناخت. خدایا حجت خود را به من بشناسان که اگر تو حجّتت را به من نشناسانى از دینم گمراه خواهم شد.» 1 ـ معرفتها را از خدا باید طلبید. 2 ـ شناخت پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) تابع شناخت خدا، و شناخت حجّت متفرّع برشناخت پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) است. 3 ـ اگرچه بدون شناخت خدا و پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم)، شناخت حجّت ممکن نیست، امّا گمراهى از دین در اثر عدم شناخت حجّت لازم مىآید. به عبارت دیگر، عدم گمراهى از دین، بدون شناخت حجّت، تضمین نمىشود. وبدیهى است که هردعایى، تنها پشتوانه حرکت به حساب مىآید، اصل دعاء ابراز نیاز درونى و طلب تأیید الهى، در حرکت بیرونى است. نیاز به معرفت که احساس شد و حرکت براى کسب معارف که توسط بنده آغاز گردید. اگر دل با خدا باشد و گام در راه او قرار گیرد وصول به معرفت تضمین شده است. «قل ما یعبؤ بکم ربّى لولا دعاؤکم». «بگو اگر دعاى شما نباشد، پروردگار من به شما عنایتى نکند.» هـ ) تقیّه به عنوان سلاح مقاومت: امام رضا (علیه السلام) فرمود: «لا دین لمن لاورع له، و لا ایمان لمن لاتقیّة له إن اکرمکم عند اللّه أعملکم بالتّقیّة فقیل له: یابن رسول اللّه إلى متى؟ قال: إلى یوم الوقت المعلوم، و هو یوم خروج قائمنا اهل البیت.» «کسى که از گناه نپرهیزد، دین ندارد و کسى که تقیّه نداشته باشد، ایمان ندارد همانا گرامىترین شما نزد خدا، کسى است که به تقیّه بیشتر و بهتر عمل کند.» گفته شد: اى فرزند رسول خدا تا کى؟ فرمود: «تا روز «وقت معلوم» که همان روز ظهور و زمان قیام قائم ما اهلبیت است. «تقیّه» هرگز به معناى «دم فروبستن» و «بىتفاوت ماندن» و بنا به «مصلحت اصطلاحى» رفتار کردن و «نان به نرخ روز خوردن» نیست. «تقیّه» هرگز به معناى «دست کشیدن از آرمانها» و همراه شدن با هرکس و ناکس نیست. تقیّهاى که از وظایف شیعیان در دوران غیبت حضرت مهدى(علیه السلام) شمرده شده و ارزشى هم سنگ با «تقوى» دارد وعدم رعایتش مساوى «با بىایمانى» شمرده شده، نوعى سلاح مقاومت است.
